Chcesz, żeby Twoje działania nabrały rozpędu? Najpierw sprecyzuj, co chcesz osiągnąć i w jaki sposób. Musisz zawrzeć umowę z samym sobą, która pozwoli Ci znaleźć się w miejscu, w którym chcesz.

Skuteczne wyznaczenie celów, to połowa sukcesu. Z góry należy założyć, do czego dążysz, w jaki sposób to zrealizujesz i kiedy. Warto w tym celu skorzystać z jednej z najbardziej popularnych metod wyznaczania celów, jakim jest SMART.

Czym jest metoda SMART? 

Badania nad mocą wyznaczania celów rozpoczęto już w latach sześćdziesiątych XX wieku. Jednak po raz pierwszy sformułowanie SMART zostało użyte przez amerykańskiego profesora Georga T. Dorana w 1981 roku.

Wiele osób ma problem z formułowaniem celów. Często są stawiane w bardzo ogólny sposób, co powoduje, że ich nie realizujemy. Wyznaczenie celu pomoże określić ci, dokąd zmierzasz. Metodologia ta pomaga obrać ścieżkę, którą należy kroczyć, wyznaczyć kierunek działań, aby zrealizować założony plan. Jest tak uniwersalna, że można ją stosować zarówno w formułowaniu celów przedsiębiorstwa, celów projektowych, jak i celów osobistych.

SMART jest akronimem słów Skonkretyzowany (ang. Specific), Mierzalny (ang. Measurable), Osiągalny (ang. Achievable), Istotny (ang. Relevant), Określony w czasie (ang. Time-bound).

1. Skonkretyzowany (ang. Specific)

Cel powinien być tak sformułowany, aby nie pozostawiał miejsca na jego luźną interpretację. Opisywał jasno i konkretnie, co chcesz osiągnąć w taki sposób tak, aby twoje wysiłki i motywacja była skoncentrowana na nim.

W tym celu warto skorzystać z metody 5W i odpowiedzieć sobie na kilka pytań. 

• What? – Co chcę osiągnąć? Jakiego efektu oczekujesz?
• Why? – Dlaczego chce osiągnąć wyznaczony cel i dlaczego jest dla mnie tak ważny? 
• Who? – Kto jest Ci potrzebny w realizacji celu? 
• Where? – Gdzie zostanie zrealizowany Twój cel?
• Which? – Jakie są ograniczenia i trudności związane z realizacją celów?

2. Mierzalny (ang. Measurable)

Bardzo ważne, aby cele które obierasz, były mierzalne. Warto określić go liczbowo. Pomoże Ci to śledzić postępy realizacji, dotrzymywać terminów i podtrzymywać motywację w realizacji celu.

Odpowiedz sobie na pytanie: Skąd będę wiedzieć, że cel został zrealizowany?

3. Osiągalny (ang. Achievable)

Przy wyznaczaniu celów nie sięgaj za wysoko. Cel powinien być ambitny, zwiększać Twoje możliwości, ale jednocześnie być realistyczny, czyli taki który jesteś w stanie osiągnąć. Zbyt ambitne cele często są poza zasięgiem i podkopują motywację.

Odpowiedz sobie na pytanie: Czy jestem w stanie osiągnąć cel, który wyznaczam? Jak mogę osiągnąć ten cel?

4. Istotny (ang. Relevant)

Pamiętaj, że cel powinien nieść dla Ciebie określoną wartość. Powinien być też zgodny z innymi ważnymi celami, które sobie wyznaczysz. 

Zastanów się: Czy to właściwy czas na jego realizację? Czy cel wydaje się wart zachodu? Nie jest sprzeczny z innymi celami?

5. Określony w czasie (ang. Time-bound)

Warto wyznaczyć docelowy termin rozpoczęcia i realizacji celu. Data pozwoli Ci się skupić i zmotywować do działania. Możesz też określić czasowo poszczególne etapy realizacji celu, które łatwiej pozwolą Ci zmierzyć postępy swojej pracy.

Warto zrobić listę i zapytać siebie: Kiedy planuję zrealizować cel? Jakie są poszczególne kroki? Co mogę zrobić dzisiaj? Co zrobię za tydzień? 

Rozszerzenie koncepcji SMART do SMARTER

Koncepcja SMART doczekała się rozszerzenia akronimu o dwie litery. 

6. E – ekscytujący (ang. exciting)

Cel, który wyznaczasz warto, aby nie był obojętny dla Ciebie. Powinien wzbudzać dreszcz emocji i motywować do jego osiągnięcia. 

Zadaj sobie pytania: Czy na realizacji celu naprawdę mi zależy? Czy mnie ekscytuje?

7. R – zapisany (ang. recorded)

Zapisz swój cel w widocznym miejscu. Jeżeli codziennie będziesz patrzeć na niego, na pewno o nim nie zapomnisz. Nie udasz przed samym sobą, że nigdy nie istniał. Umieszczając obok plan realizacji celu, możesz czuwać nad kolejnymi krokami realizacji, pilnować terminów. 

Odpowiedz na pytania: Gdzie zapiszę swój cel?

Metoda SMART w praktyce

Teoria jedno, a praktyka to drugie. Zobacz przykład, w którym pokazuje, jak dobrze wykorzystać metodę SMART w formułowaniu celów.

Przykład 1

Cel, który chcę osiągnąć: Napiszę książkę.

S – Sprecyzowany: Napiszę książkę na temat promocji w internecie dla e-commerce.

M – Mierzalny: Będę pisać 1 stronę dziennie. Książkę skończę za 4 miesiące.

A – Osiągalny: Jestem w stanie osiągnąć cel, ponieważ ekspertem w tej dziedzinie i mam potrzebną wiedzę.

R – Realistyczny: Mam więcej czasu na pisanie książki w najbliższym czasie. Skupiam się na budowaniu wizerunku eksperta i  książka będzie zgodna z innymi moimi celami. Aby ograniczyć koszty i czasochłonność, zdecydowałam, że książka będzie wydana w formie ebooka. 

T – Terminowy: Książka będzie gotowa 18 marca 2021.

Podsumowując: Chcę napisać książkę o promocji w internecie dla e-commerce. Będę pisać regularnie 1 stronę dziennie, czyli 7 stron tygodniowo. Książka będzie wydana za 4 miesiące, 18 marca 2021 roku w formie ebooka. Będę bazować w niej na własnym doświadczeniu.

Przykład 2

Cel, który chcę osiągnąć: Chcę schudnąć

S – Sprecyzowany: Chcę schudnąć 10 kg przed swoim ślubem.

M – Mierzalny: Będę ćwiczyć 5 dni w tygodniu po 40 minut. 

A – Osiągalny: Posiadam karnet z pracy do wykorzystania w klubie fitness.

R – Realistyczny: 40 minut ćwiczeń przez 5 dni w tygodniu to nie jest dużo, szczególnie że klub fitness znajduje się blisko pracy. 

T – Terminowy: W dniu ślubu 12 lipca 2021 będę ważyć 10 kg mniej. 

Podsumowując: Chcę zrzucić 10 kg przed swoim ślubem do 12 lipca 2021. Będę ćwiczyć 5 razy w tygodniu po 40 minut w klubie fitness blisko mojej pracy.

Co daje SMART – podsumowując

Metoda SMART to narzędzie, które powinna zapewnić jasność w formułowaniu celów oraz niezbędną w ich realizacji motywację. Zachęca do zaplanowania konkretnych etapów i ustalenia daty zakończenia. Daje przestrzeń na zastanowienie się, czy cel jest realny, zgodny z naszymi innymi celami i naprawdę nam na nim zależy. Cele ustalone dzięki metodzie SMART przede wszystkim są łatwe w ich określaniu i realizacji.